Հեպատիտ C-ն լիարժեք բուժվող հիվանդություն է
2020-08-28 Հեպատիտ B-ն և C-ն, որպես լյարդային քրոնիկ հիվանդություններ առաջացնող վարակներ, շատ տարածված են աշխարհում: Հուլիսի 28-ը նշվում է վիրուսային հեպատիտների պայքարի օր. այդ օրը ևս մեկ անգամ բարձրաձայնվում է խնդրի մասին, տեղի են ունենում քննարկումներ՝ կանխարգելման, հաղթահարման և բուժման մասին:
Ոլորտում գրանցված այս տարվա մեծ ձեռքբերման մասին՝ «Victoria health news»-ը զրուցել է Միքայելյան համալսարանական հիվանդանոցի բժիշկ գաստրոէնտերոլոգ, ԵՊԲՀ դասախոս, ՀՀ ԱՆ աղեստամոքսաբանության գծով խորհրդատու Մանիկ Գեմիլյանի հետ:
-Գաստրոէնտորոլոգիայի ոլորտը շատ բազմազան է, ընդգրկում է մարսողական տարբեր օրգանների, այդ թվում լյարդի հիվանդությունները և դրանց բուժումը: Վերջին 5-6 տարում կարող ենք ասել մեր ոլորտի ամենամեծ՝ հեղափոխական ձեռքբերումներից է հեպատիտ C-ի՝ աննախադեպ արդյունավետ բուժման բացահայտումը:
Հեպատիտ C-ն վիրուսային վարակ է, որն առաջացնում է լյարդի քրոնիկ հիվանդություն, և չբուժելու դեպքում կարող է առաջացնել լյարդի ցերոզ, որը բավականին լուրջ և ծանր լյարդի հիվանդություն է:
Հեպատիտ C-ն լիարժեք բուժելի վարակ է և մինչ 2030 թ-ը ԱՀԿ-ն նպատակադրվել է վերացնել հեպատիտները երկրի երեսից, այդ թվում հեպատիտ C-ն ու հեպատիտ B-ն:
Ըստ Մ. Գեմիլյանի՝ հեպատիտ B-ի դեպքում ամենաէֆեկտիվը պատվաստումն է. որքան շատ մարդիկ պատվաստվեն, այնքան հնարավոր կլինի կոտրել վարակի շղթան:
Ինչպե՞ս է բուժվում հեպատիտ C-ն: Մարդն ընդունում է դեղահաբեր, առանց որևէ սրսկման, և հիմնականում 3 ամսվա ընթացքում ամբողջովին ձերբազատվում վիրուսից: Լիարժեք բուժման մասին դատում են, բուժման ավարտից 6 ամիս հետո՝ ևս մեկ անգամ ստուգելով վիրուսը: Սակայն պետք է հիշել, որ կրկին վարակվելու վտանգը չի անցնում, որովհետև այն չի ապահովում կայուն իմունիտետ:
-Մենք ոչ թե ճնշում, թուլացնում կամ քնացնում ենք վարակը, այլ լիարժեքորեն վերացնում ենք այն: Որևէ այլ վիրուս, որը դեղորքայքով հնարավոր է հեռացնել օրգանիզմից, խոսքը թե սուր, թե քրոնիկ վիրուսների մասին է, չկա: Վիրուսային ինֆեկցիաները օրգանիզմը, սովորաբար, ինքնուրույն՝ իմունիտետի շնորհիվ է մաքրում, իսկ եթե վարակը դառնում է քրոնիկ, ապա՝ դեղորքայքով այն լիարժեքորեն մաքրել կամ ոչնչացնել օրգանիզմից հնարավոր չէ: Ինձ հայտնի միակ բացառությունը հեպատիտ C վարակն է:
Մանիկ Գեմիլյանն ասում է, որ այս ամենը հասանելի է Հայաստանում: Այս տարի, պետությունը հնարավոր է դարձրել պացիենտների բուժումը և ապահովել դեղորայքի հասանելիությունը՝ պետպատվերի շրջանակում:
-Դեղորայքային այն համակցությունը, որը բավականին էֆեկտիվ է, արդեն իսկ գնվել է: ՀՀ քաղաքացիները կարող են դիմել համապատասխան հիվանդանոցներ, այդ թվում նաև մեր՝ Միքայելյան համալսարանական հիվանդանոց, հերթագրվեն և ստանան դեղորայքը:
18 տարեկանից բարձր մարդկանց շրջանում հեպատիտ C-ով վարակվածությունը կազմում է 2.8 տոկոս: Այս թիվը, 2 տարի առաջ, ներկայացրել է Հայաստանում ԱՀԿ-ի մասնագիտական խումբը՝ հիմնվելով այլ հետազոտությունների տվյալների վրա: Այդ աշխատանքային խմբում ընդգրկված է եղել նաև Մանիկ Գեմիլյանը:
- Պետությունը, ելնելով այդ տվյալից, կազմել է ծրագիր, ըստ որի՝ տարեկան 1000 պացիենտ ապահովվելու է դեղորքայքով: Այս պահին, ինձ հայտնի է, որ գնվել է 500 պացիենտի հաշվարկով և մշակված է կարգը, թե ովքեր պետք է առաջնահերթ ստանան բուժումը: Հասկանալի է, որ առաջնային տեղում կլինեն ավելի բարդացած դեպքերը: Սա Ազգային ծրագիր է, որը նախատեսված է 5 տարվա կտրվածքով՝ տարեկան առնվազն 1000 պացիենտի համար:
Մանիկ Գեմիլյանը, խոսելով լյարդի քրոնիկ հիվանդությունների առանձնահատկությունների մասին, նշեց, որ մարդը շատ երկար ժամանակ կարող է չիմանալ, որ ինքը հիվանդ է՝ վարակված, անգամ երբ արդեն զարգացել է լյարդի ցերոզ: Պատճառն այն է, որ սկզբնական փուլերում լինում է, որ այն ընդհանրապես չի արտահայտվում՝ շնորհիվ լյարդի հարմարվողական հնարավորությունների և լյարդը շատ երկար ժամանակ կարողանում է պահպանել իր ֆունկցիան: Այդ իսկ պատճառով մարդը չի զգում, որ ծանր հիվանդ է.
-Եվ դա հաճախ բժշկի ու հիվանդի միջև առաջացնում է հակասություն. հիվանդը չի հավատում, երբ բժիշկն իրեն ասում է, որ շատ երկար տարիներ ունեցել է այս խնդիրը, բայց գանգատներ նոր են ի հայտ եկել, ինչն էլ վկայում է ծանր վիճակի մասին:
Մանիկ Գեմիլյանի խորհուրդն է՝ ստուգվել ժամանակին և խուսափել բարդություններից: Եթե չկա հեպատիտ B, պատվաստվեք, իսկ հեպատիտ C-ն կանխարգելելու համար՝ կարևոր է միշտ հիշել, որ արյան հետ առնչություն ունեցող ցանկացած գործիքի հետ շփվելու դեպքում վստահ եղեք, որ այն պատշաճ ախտահանված է:
