Պատերազմից հետո․ հոգեբան Իրինա Ծատուրյանի խոսքը մայրերին և հայրերին
2020-12-28Սթրեսի առաջին՝ շոկի փուլում մարդը չի կարողանում ընդունել իրականությունը: Եվ վարքագծային դրսևորումներն էլ լինում են տարբեր. որոշներն՝ աղաղակում են, որոշներն էլ՝ պարզապես լռում:
Նոյեմբերի 9-ից հետո հոգեբան Իրինա Ծատուրյանը ապրելով նույն ցավը, երկար ժամանակ իր մեջ ուժ չի գտել խոսելու: Անկեղծանում է, որ պատերազմ բառն ասելիս չի կարողացել զսպել հուզմունքը: Իհարկե, գիտակցելով իր մասնագիտության կարևորությունն այս օրերին, Իրինա Ծատուրյանը վերսկսեց տեսաշարերով դիմել՝ սթրեսային վիճակում հայտնված տարբեր խմբերի մարդկանց, ովքեր իսկապես ունեն այդ ամոքիչ խոսքի կարիքը:
«Victoria healt news»- ը ներկայացնում է Իրինա Ծատուրյանի խոսքն ուղղված որդեկորույս մայրերին և հայրերին, այրիներին և ընդհանրապես հարազատ կորցրած կանանց ու տղամարդկանց:
Խոսք մայրերին
-Որպես քրիստոնյա, մենք պետք է հասկանանք, որ մահ չկա: Մահանում է մարմինը, իսկ հոգին անմահ է: Մենք ունենք մեծ թվով զոհեր, որոնք ինչպես ռազմի դաշտում էին մեզ պաշտպանում, հիմա էլ նույն կերպ նրանց հոգիներն են շարունակում մեզ պաշտպանել: Մայրերը, կանայք պետք է իմանան, որ իրենց նահատակված որդիները, ամուսնիները, եղբայրները կուզեն իրենց տեսնել շատ առողջ:
Խոսքս ուղղում եմ մայրերին: Դուք, գոնե ձեզանից շատերը, ունեք այլ զավակներ, բացի այն, որ դուք ձեր զոհված որդուն առողջ եք պետք, դուք պետք է հաշվի առնեք, որ ձեր մյուս զավակները տեսնում են, թե մայրն ինչպես է ողբում իրենց եղբոր համար: Նրանց մոտ տեղի է ունենում շատ ծանր հոգեբանական վիճակ. նրանց թվում է, թե մայրիկը ավելի շատ սիրել է մահացած եղբորը, քան իրենց: Նրանք չեն պատկերացնում, որ, Աստված չարասցե, եթե իրենց հետ էլ նույն բանը տեղի ունենար, մայրիկը նույն ձևով կսգար: Բայց այս պահին նրանց մոտ ձևավորվում է այն կարծիքը, թե իրենք այդքան էլ սիրված չեն: Սուգը տանելու ժամանակ, դուք միշտ ձեր մյուս բալիկներին ասեք, որ ինչ լավ է նրանք ձեր կողքին են, որ նրանց սիրում եք ու ինչքան լավ է, որ բոլորով միասին եք:
Մեկ խորհուրդ էլ, հիմա կարող եք ինձ ասել, որ դրա ժամանակը չի, բայց լավ էլ ժամանակն է: Ձեր մեջ կան շատ երիտասարդ կանայք, որ կարող են նորից երեխաներ ունենալ: Այդպես եղավ 1915 թ-ի ցեղասպանությունից հետո. շատ կանայք մեծ հասակում սկսեցին երեխաներ ունենալ, այդպես եղավ նաև 1988 թ-ի երկրաշարժից հետո, երբ անգամ երևանցիները սկսեցին երեխաներ ունենալ: Ունենալով սեփական պատմության փորձը՝ մեր մայրիկները պետք է կրկին երեխաներ ունենան, նրանք, ովքեր կորցրել են և երիտասարդ աղջիկները նույնպես, որպեսզի լրացնեն մեր ազգի քանակը: Դա կլինի լավագույն պատասխանը: Մենք դեռ նոր հաղթանակներ ենք ունենալու, մենք պետք է հասկանանք, որ ոչինչ մեզ չի կարող ընկճել:
Շատ ծանր է այն մայրիկների վիճակը, որոնք ունեցել են միայն այդ տղային: Իմ խորհուրդն է այդ մայրիկներին՝ ընդգրկվեք տաբեր կրթադաստիարակչական կենտրոնների՝ երեխաների հետ տարվող աշխատանքներում, որովհետև եթե դուք կարողացել եք դաստիարակել հայրենասեր զավակ, ուրեմն՝ պետք է շարունակեք նույն կերպ կրթել նաև մեր սերունդներին: Ես համոզված եմ, որ իրենց տղաների հոգիները կխաղաղվեն, երբ իրենց մայրերին տեսնեն, որ այդպես են դարմանում իրենց վիշտը:
Մենք պետք է շարունակենք ապրել և ապրել այնպես, որ առողջ լինենք:
Խոսք հայրերին
-Ռազմի դաշտում քաջաբար մարտնչած տղաներն ունեցել են նաև տղամարդու դաստիարակություն: Նա կարող է լինել հայրը, մորեղբայրը, հորեղբայրը, պապիկը կամ այն հերոսը, ում ընտրել էր և ուզում էր նմանվել նրան: Հենց նրանց շնորհիվ է, որ նա դարձավ հաղթող ու չպարտվող զինվոր: Հայրերի աշխատանքն անգնահատելի է:
Մեր մշակութային առաձնահատկությունն է, որ տղամարդիկ իրենց վշտի մասին չեն խոսում: Եվ այդ չարտահայտվելը բերում է նրան, որ տղամարդկանց մոտ շատ են ինֆարկտներն ու ինսուլտները: Մենք պետք է հասկանանք, որ եթե հայրերը չեն լացում, դա չի նշանակում, որ նրանք թեթև են տանում: Հետևաբար, մենք պետք է հրաժարվենք այդ կարծրատիպից, որ տղամարդը պետք է լաց չլինի: Եթե տղամարդու եղբայրը, որդին, եղբորորդին, բարեկամը մահացել է , ինչպես կարող է նա չհուզվել: Այո՛, պետք է հուզվեն:
Պատերազմին մասնակցած և վիրավոր վերադարձած տղամարդիկ այս փուլում շատ դժվարություններ են հաղթահարում: Նրանց դեռևս հետապնդում է պատերազմի պատկերը, և մեծ մասը տառապում է անքնությամբ:
Տղամարդկանց մյուս խումբը պատերազմին ինչ-ինչ պատճառներով չմասնակցածներն են: Նրանք ունեն մեղքի զգացում, որ իրենց տղամարդկային գործառույթը չեն կատարել, բայց դա տեղին չի, քանի որ հայ ազգին ողջ մնացած տղամարդ էլ է պետք: Նման ապրումներ ունեցող մարդիկ արդեն իսկ հաղթող են, որովհետև դա խոսում է նրանց ազնվության, մերձավորի և հայրենիքի նկատմամբ վերաբերմունքի մասին: Դուք շարունակում եք ապրել և պետք է շարունակեք ապրել առողջ, այլ ոչ թե ձեր վիշտը սփոփեք շատ ծխելով կամ խմելով:
Հայաստանն ունեցել է տղամարդու մեծ կորսուստ և մնացած տղամարդկանց նկատմամբ հիմա շատ ավելի նուրբ և ուշադիր պետք է լինել, քան երբևէ:
