Կոլոռեկտալ քաղցկեղի վաղ հայտնաբերման սքրինինգային ծրագիր` 50-75 տարիքային խմբի համար
2022-07-12ՀՀ առողջապահության նախարարությունը հայտնում է, որ հուլիսի 15-ից մեկնարկում է «Կոլոռեկտալ քաղցկեղի վաղ հայտնաբերման սքրինինգային փորձարարական ծրագիրը», որի նպատակն է բնակչության 50-75 տարիքային խմբում կոլոռեկտալ քաղցկեղի կանխարգելումը և վաղ հայտնաբերումը:
Կոլոռեկտալ քաղցկեղը 3-4-րդ տեղն է զբաղեցնում
Կոլոռեկտալ քաղցկեղը մեծահասակների խմբում ամենահաճախ հանդիպող քաղցկեղներից է: Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը փաստում է, որ աշխարհում առկա է կոլոռեկտալ քաղցկեղի հիվանդացության (տարածվածությամբ 3-4-րդ տեղն է զբաղեցնում չարորակ նորագոյացությունների մեջ), հատկապես հիվանդության ուշ փուլերում հայտնաբերված դեպքերի աճ:
ՀՀ-ում 2021 թ-ին կոլոռեկտալ քաղցկեղը կազմել է 25.5 %
Հայաստանում 2021 թ-ին կոլոռեկտալ քաղցկեղով
(հաստ աղիքի, ուղիղ աղիքի, սիգմայաձև աղիքի և հետանցքի) հիվանդացության (կյանքում առաջին
անգամ ախտորոշված) ցուցանիշը կազմել է 25.5 ըստ 100 000 բնակչի հաշվով (756 դեպք), տարածվածությունը՝
167.9 (4972 դեպք), իսկ մահացությունը՝ 16 (475 դեպք): Հիվանդացության ամենաբարձր ցուցանիշներն
(դեպքերի 83.6%) արձանագրվել են 60 և բարձր տարիքային խմբերում։
Չափազանց բարձր է ուշ հայտնաբերված դեպքերի թիվը,
մասնավորապես` 2021 թ-ին կոլոռեկտալ քաղցկեղի շուրջ 70.9%-ը հայտնաբերվել է հիվանդության
3-րդ և 4-րդ փուլում։
«U. S. Preventive Services Task Force» (USPSTF)-ի տվյալների համաձայն` կոլոռեկտալ քաղցկեղի կանխարգելումը ցուցված է իրականացնել բնակչության 50-ից բարձր տարիքային խմբում:
Սքրինինգային ծրագիրը ներդրվելու է «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» ԲԿ-ում և Գյումրու «Բեռլին» պոլիկլինիկայում
Կոլոռեկտալ քաղցկեղի վաղ հայտնաբերման սքրինինգային
փորձարարական ծրագիրը ներդրվելու է Երևանում` ԱՆ «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» ԲԿ-ում
և Շիրակի մարզի Գյումրու «Բեռլին» պոլիկլինիկայում:
Նախատեսվում է տվյալ բժշկական կազմակերպություններում հավաքագրված 50-75 տարիքային
խմբում ընդգրկված և պատահականության սկզբունքով ընտրված բնակչության 15%-ն ընդգրկել
ծրագրի մեջ` հաջորդ տարվա ընթացքում հասցնելով ցուցանիշը մինչև 20%:
Ծրագրի ընթացքում իմունաքիմիական թեստի դրական
արդյունքների դեպքում քաղաքացին ուղեգրվելու է կոլոնոսկոպիկ հետազոտության, որն իրականացվում
է պետության կողմից երաշխավորված անվճար պայմաններով: Կոլոնոսկոպիկ հետազոտության ընթացքում
ախտաբանական փոփոխություններ հայտնաբերելիս բիոպտատն ուղարկվում է պաթոմորֆոլոգիական
հետազոտության: Կոլոնոսկոպիկ և պաթոմորֆոլոգիական հետազոտությունների արդյունքներով
կազմակերպվելու են նաև պրոկտոլոգի և/կամ ուռուցքաբանի խորհրդատվություններ:
Ծրագրի նպատակն է ՀՀ-ում բարելավել կոլոռեկտալ քաղցկեղի վաղ հայտնաբերման ցուցանիշը և իջեցնել մահացությունը:
