ՀՀ առողջապահության նախարարությունը հայտնում է, որ ներկայումս մշակվում է «Դեմենցիայի կանխարգելման ազգային պլանը», որի ներդրումը լուծում կտա մի շարք խնդիրների:
Ի՞նչ է դեմենցիան (ձեռքբերովի թուլամտություն)
Իրականում դեմենցիան ոչ թե առանձին հիվանդություն
է, այլ ախտանիշների խումբ։ Կա ավելի քան 100 հիվանդություն, որոնք կարող են առաջացնել
դեմենցիա։ Դրանցից ամենահայտնին Ալցհեյմերի
հիվանդությունն է:
Դեմենցիան ավելի հաճախ հանդիպում է մեծ տարիքով չափահասների մոտ, սակայն կարող է զարգանալ նաև 40-50 տարեկանում և ավելի վաղ։
Դեմենցիայի տեսակները
Հարաճուն (պրոգրեսիվ) դեմենցիաներ
Դեմենցիայի այս տեսակները ժամանակի ընթացքում հարաճուն կերպով և անշրջելիորեն զարգանում են՝ թողնելով անդառնալի հետևանքներ։
Ալցհեյմերի հիվանդություն
65 տարեկան և ավելի բարձր տարիքով անձանց շրջանում Ալցհեյմերի հիվանդությունը դեմենցիայի ամենահաճախ հանդիպող պատճառն է (կազմում է դեմենցիայի բոլոր տեսակների 70%-ը)։ Ալցհեյմերի հիվանդության պատճառը հայտնի չէ, սակայն այս հիվանդության ժամանակ ուղեղում հայտնաբերվում են բետա-ամիլոիդային և «տաու» սպիտակուցային տարրեր։ Ժառանգական գործոնները նույնպես կարող են որոշ չափով բարձրացնել Ալցհեյմերի հիվանդության հավանականությունը։
Անոթային (վասկուլյար) դեմենցիա
Հանդիպման հաճախականությամբ այս դեմենցիան 2-րդն է և զարգանում է ուղեղն արյունամատակարարող անոթների վնասման պատճառով։ Ուղեղի անոթային խնդիրներն իրենց հերթին կարող են առաջանալ ինսուլտի և այլ անոթային հիվանդությունների պատճառով։
Լևիի մարմնիկների դեմենցիա
Լևիի մարմնիկը սպիտակուց է, որը գլխուղեղում կարող է հայտնաբերվել այս, Ալցհեյմերի և Պարկինսոնի հիվանդության ժամանակ։
Ճակատաքունքային (ֆրոնտոտեմպորալ) դեմենցիա
Հիվանդությունների այս խումբը բնորոշվում է ուղեղի ճակատային և քունքային բլթերում նյարդաբջջիջների դեգեներատիվ փոփոխություններով։ Գլխուղեղի այս շրջանները պատասխանատու են անձի, վարքագծերի և լեզուների համար։
Խառը դեմենցիա
Հիվանդությունների այս խումբն ընթանում է հարաճուն դեմենցիայի տարբեր տեսակներին բնորոշ ախտանիշներով։
Դեմենցիայի ախտանիշներն են՝
Ուշադրության կենտրոնացման խնդիրներ,
Հիշողության խանգարումներ,
Խոսքի ընկալման խնդիրներ,
Քնի հետ կապված խնդիրներ,
Ժամանակն ու տարածությունը ընկալելու խնդիր,
Առօրյա խնդիրները և պարզագույն առաջադրանքները
լուծելու դժվարություններ,
Էմոցիոնալ խանգարումներ, տրամադրության տատանումներ:
Այս նշանների առկայությունը մասնագետին դիմելու
ահազանգ է: Դիմե՛ք բժշկի, քանի որ այս խնդիրները լուծելի են: